Τρίτη 12 Σεπτεμβρίου 2023

   «ΗΧΟΥΜΕ ΤΗ ΝΟΤΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ,

ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΑΣΤΕ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ,
ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ»

ΟΜΑΔΙΚΟΣ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ

- ΚΑΘΕ ΚΥΡΙΑΚΗ στις 21.00 - 
με σκοπό την επίκληση της Ψυχής της Ελλάδας, στο πλαίσιο της παγκόσμιας εφέλκυσης της Ψυχής των εθνών και της Μιας Ανθρωπότητας, έργο για το οποίο είναι επιφορτισμένος ο ΝΟΕΚ.

Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2023

Oμιλία πριν από τον διαλογισμό από την αδελφή Α.Δ.


Η Προσωπική Σχέση του Ανθρώπου με τον Προσωπικό Θεό

 O Κύριος είπε στον Πόντιο Πιλάτο: «Εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον, ἵνα μαρτυρήσω τῇ ἀληθείᾳ». Ο Πιλάτος απάντησε σκεπτικός: «Τί ἐστιν ἀλήθεια;» (Ιωαν. ιη΄ 37-38). Και πεπεισμένος πως στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει απάντηση, δεν περίμενε να του δώσει απάντηση ούτε ο Χριστός, αλλά «ἐξῆλθε πρὸς τοὺς ᾿Ιουδαίους».

Ο Πιλάτος είχε δίκαιο. Στο ερώτημα «τί ἐστιν ἀλήθεια;», αν εννοούμε την έσχατη αλήθεια που αποτελεί το θεμέλιο της όλης υπάρξεως του κόσμου, δεν υπάρχει απάντηση.

Αν, όμως, ο Πιλάτος, έχοντας υπόψη την Αρχιαλήθεια ή την Αυτοαλήθεια, έκανε το ερώτημα όπως πρέπει, και ρωτούσε «ΤΙΣ ἐστιν ἡ ἀλήθεια», τότε θα έπαιρνε ως απάντηση εκείνο που λίγο ενωρίτερα στο Μυστικό Δείπνο ο Κύριος προβλέποντας και το ερώτημα του Πιλάτου, έλεγε στους αγαπημένους Του μαθητές και με αυτούς σε όλον τον κόσμο: «᾿Εγὼ εἰμὶ  ἀλήθεια» (Ιωάν. ιδ΄ 6, ιη΄ 37-38).

Η επιστήμη και η φιλοσοφία θέτουν στον εαυτό τους το ερώτημα: ΤΙ είναι αλήθεια; Αντίθετα η γνήσια χριστιανική συνείδηση πάντοτε στρέφεται προς την αλήθεια ρωτώντας «ΤΙΣ».

Οι εκπρόσωποι της επιστήμης και της φιλοσοφίας συχνά θεωρούν τους χριστιανούς ανεδαφικούς ονειροπόλους, ενώ για τους εαυτούς τους έχουν τη γνώμη ότι πατούν σε στέρεη βάση και γι’ αυτό αυτοονομάζονται «θετικιστές». Κατά παράδοξο τρόπο δεν αντιλαμβάνονται τον αφηρημένο χαρακτήρα του «ΤΙ» τους. Δεν αντιλαμβάνονται ότι η Αλήθεια, η συγκεκριμένη, η απόλυτη, μπορεί να είναι μόνο «ΤΙΣ» και σε καμιά περίπτωση «ΤΙ». Γιατί η αλήθεια δεν είναι κάποιος θεωρητικός τύπος ή κάποια αφηρημένη ιδέα, αλλά η Αυτοζωή, το ««᾿Εγὼ εἰμὶ » (Ιωάν. η΄ 58· Έξοδ. γ΄ 14).

Πραγματικά, τι μπορεί να είναι πιο αφηρημένο από την αλήθεια ΤΙ; Κι αυτό το μεγάλο παράδοξο το βλέπουμε σε όλη την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας μετά την πτώση του Αδάμ. Γοητευμένη από το λογικό της η ανθρωπότητα ζει σε μια νάρκωση. Έτσι, όχι μόνο η «θετική» επιστήμη και η φιλοσοφία θέτουν στον εαυτό τους, όπως και ο Πιλάτο, το ερώτημα «Τί ἐστιν ἀλήθεια», αλλά ακόμη και στη θρησκευτική ζωή της ανθρωπότητας παρατηρείται επίσης η ίδια μεγάλη απάτη. Και διαρκώς οι άνθρωποι ακολουθούν τον ολισθηρό δρόμο της αναζητήσεως της αλήθειας «ΤΙ».

Το λογικό υποθέτει ότι, αν γνωρίσει τη ζητούμενη αλήθεια «ΤΙ», θα κατακτήσει κάποια μαγική δύναμη και θα γίνει ελεύθερος εξουσιαστής του όντος.

Στη θρησκευτική ζωή ο άνθρωπος κατερχόμενος τις ατραπούς των λογικών αναζητήσεων αναπόφευκτα πέφτει σε πανθεϊστική κοσμοθεωρία. Κάθε φορά που ο θεολογών νους αποτολμά να γνωρίσει την αλήθεια για τον Θεό με τη δύναμή του, είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα, καταλήγει μοιραίως στο ίδιο σφάλμα, στο οποίο είναι βυθισμένες και η επιστήμη με την αιτιοκρατική της αρχή και η φιλοσοφία με τον ορθολογισμό της και ο πανθεϊσμός στην αναζήτηση και στη θεωρία της αλήθειας «ΤΙ».

Η αλήθεια «ΤΙΣ» δεν γνωρίζεται με τη λογική πορεία. Ο προσωπικός Θεός «ΤΙΣ» γνωρίζεται μόνο με την προσωπική κοινωνία, δηλαδή μόνο με την εν Πνεύματι Αγίω αποκάλυψη. Αυτό υπογράμμιζε συνεχώς ο Γέροντας Σιλουανός.

Ο Ίδιος ο Κύριος λέει σχετικά τα εξής:

«Εάν τις ἀγαπᾷ με, τὸν λόγον μου τηρήσει, καὶ ὁ πατήρ μου ἀγαπήσει αὐτόν, καὶ πρὸς αὐτὸν ἐλευσόμεθα καὶ μονὴν παρ᾿ αὐτῷ ποιήσομεν»… «ὁ δὲ παράκλητος, τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ὃ πέμψει ὁ πατὴρ ἐν τῷ ὀνόματί μου, ἐκεῖνος ὑμᾶς διδάξει πάντα» (Ιωάν. ιδ’ 23 και 26).

Στην ορθόδοξη ασκητική πείρα, η οδός των αφηρημένων θεωριών απορρίπτεται ως λανθασμένη. Όποιος σκέφτεται για τον Θεό στο επίπεδο της αφηρημένης θεωρίας του Αγαθού, του Ωραίου, της Αιωνιότητας, της Αγάπης κ.τ.λ. βρίσκεται σε απατηλό δρόμο. Όποιος πάλι απλώς αποβάλλει όλες τις εμπειρικές εικόνες και έννοιες, και αυτός δεν γνώρισε ακόμη την αληθινή οδό.

Η ορθόδοξη ενόραση του Θεού δεν είναι αφηρημένη θεωρία του Αγαθού, της Αγάπης κ.τ.λ. Δεν είναι ούτε και απλή απέκδυση του νου από κάθε εικόνα και έννοια. Η αληθινή θεωρία δίνεται από τον Θεό με τον ερχομό Του στην ψυχή. Τότε η ψυχή ενορά τον Θεό και βλέπει ότι Αυτός την αγαπά, ότι είναι αγαθός, μεγαλόπρεπής, αιώνιος· βλέπει τον υπερκόσμιο και άρρητο χαρακτήρα Του. Με αφηρημένο, όμως, τρόπο τίποτε δεν κατοπτεύεται.

Η αυθεντική πνευματική ζωή δεν έχει σχέση με τη φαντασία, αλλά είναι σε όλα και σε κάθε λεπτομέρεια συγκεκριμένη και θετική. Η αληθινή κοινωνία με τον Θεό δεν αναζητείται από τον άνθρωπο με άλλον τρόπο εκτός από την προσωπικό προσευχή προς τον προσωπικό Θεό. Η γνήσια πνευματική χριστιανική πείρα είναι απολύτως ελεύθερη κοινωνία με τον Θεό και γι’ αυτό δεν εξαρτάται μόνο από τις προσπάθειες ή τη θέληση του ανθρώπου, όπως παρατηρείται στη μη χριστιανική πείρα (πανθεϊσμό).

Δεν θα μπορέσουμε ποτέ να μεταδώσουμε με λόγια στον αναγνώστη εκείνο που μας εξέπληττε κατά τις συνομιλίες μας με τον Γέροντα. Η ζωντανή επικοινωνία μαζί του είχε εντελώς ιδιαίτερο χαρακτήρα. Παρά την απλότητα και πραότητα της ομιλίας του, ο λόγος του ήταν δυναμικός, ως λόγος που αναδύεται από τη βαθειά πείρα του είναι, ως λόγος γνήσιου φορέα του Πνεύματος της ζωής.

Η εμφάνιση του Χριστού στον Σιλουανό ήταν προσωπική συνάντηση, με την οποία η στροφή του προς τον Θεό απέκτησε βαθιά προσωπικό χαρακτήρα. Στην προσευχή του συνομιλούμε με τον Θεό πρόσωπο προς Πρόσωπο. Η αίσθηση του Προσωπικού Θεού καθαρίζει την προσευχή από τη φαντασία και τους αφηρημένους συλλογισμούς, μεταφέροντας τα πάντα σε κάποιο αόρατο κέντρο ζωντανής εσωτερική κοινωνίας. Η προσευχή συγκεντρωμένη προς τα έσω παύει να είναι «έκκληση προς το διάστημα» και ο νους γίνεται όλος προσοχή και ακοή. Επικαλούμενος το όνομα του Θεού και λέγοντας «Πατέρα», «Κύριε» και τα άλλα, ο Γέροντας βρισκόταν σε τέτοια κατάσταση, για την οποία «οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι» (Β΄ Κορ. ιβ΄ 4). Όποιος απέκτησε προσωπικό πείρα της παρουσίας του ζώντος Θεού, εκείνος θα καταλάβει.

Ένας καλός ασκητής της Μονής, ο γέροντας Τρόφιμος, το είχε παρατηρήσει αυτό στον Γέροντα Σιλουανό, και είχε οδηγηθεί σε φόβο και απορία, όπως μας έλεγε ο ίδιος μετά την κοίμηση του Γέροντα.

…  …  …  …  …  …  …  … 

Αφού προσεγγίσαμε κάπως τολμηρά το θέμα της προσευχής «πρόσωπο προς Πρόσωπο», αναγκαζόμαστε να δώσουμε ορισμένες επιπλέον εξηγήσεις σχετικές με αυτήν την πλευρά της εν τω Θεώ ζωής μας.

Το έσχατο στάδιο της Αποκαλύψεως είναι η αποκάλυψη του Προσωπικού, Υποστατικού Θεού. Όταν αυτή δοθεί στον άνθρωπο, όταν ο  άνθρωπος αποκτήσεις γνώση-βίωμα αυτού ακριβώς του Προσωπικού  Θεού, τότε και ο ίδιος εισέρχεται στην ορθή οδό, για να πραγματοποιηθεί μέσα του η προσωπική, υποστατική αρχή και η προσευχή του, που ξεφεύγει από τα όρια του πρόσκαιρου και του υλικού, παίρνει άλλο χαρακτήρα. Στην υποστατική του διάσταση ο άνθρωπος είναι πριν απ’ όλα και πάνω απ’ όλα «εικών και ομοίωσις» του Θεού. Σε αυτή την υποστατική αρχή κυρίως ανήκει η αιωνιότητα. Όταν αναδύεται η υπόσταση, τότε ο άνθρωπος, ο οποίος συνήθως γνωρίζει την περιορισμένη ατομικότητά του, αισθάνεται τον εαυτό του να εισάγεται ενεργώς στη Θεία αιωνιότητα και ο Χρόνος-Αιώνας παίρνει γι’ αυτόν τέλος. Οι Απόστολοι με την αποκάλυψη της Θείας Υποστάσεως του Λόγου που τους δόθηκε, παρότι έμεναν ακόμη στη γη, πνευματικά έμεναν και στην αιωνιότητα. Και αυτό ακριβώς προκαλούσε σε αυτούς τα «ξένα ρήματα», τα «ξένα δόγματα», την ιδιόμορφη γλώσσα, τις έννοιες, τα αισθήματα. «μία ἡμέρα παρὰ Κυρίῳ ὡς χίλια ἔτη, καὶ χίλια ἔτη ὡς ἡμέρα μία» (Β΄ Πέτρ. γ΄ 8)· «ἐγράφη δὲ πρὸς νουθεσίαν ἡμῶν, εἰς οὓς τὰ τέλη τῶν αἰώνων κατήντησεν» (Α΄ Κορ. ι΄ 11)· «λυτρώθητε… τιμίῳ αἵματι ὡς ἀμνοῦ ἀμώμου καὶ ἀσπίλου Χριστοῦ, προεγνωσμένου μὲν πρὸ καταβολῆς κόσμου, φανερωθέντος δὲ ἐπ' ἐσχάτων τῶν χρόνων δι' ὑμᾶς» (Α΄ Πέτρ. α΄ 18-20)· «εξελέξατο ημάς  προ καταβολής κόσμου» (Εφες. α΄ 4).

Ποια έννοια έχουν οι λέξεις «έσχατοι χρόνοι», «τα τέλη των αιώνων»; Ή τι σημαίνει το λεγόμενο στη Λειτουργία «καί τήν βασιλείαν σου ἐχαρίσω τήν μέλλουσαν» (Αναφορά ιερού Χρυσοστόμου) ή «Είδομεν της αναστάσεως σου τον τύπον ενεπλήσθημεν της ατελευτήτου σου ζωής; (Ευχή του σκευοφυλακίου στη Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου).  

Από το βιβλίο: Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου

Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: